(VLU, 07/6/2021) -Dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp do mức độ lây lan và biến chủng không ngừng. Chúng ta phải luôn nâng cao cảnh giác, chuẩn bị thích nghi tốt trong trạng thái bình thường mới. Ngoài việc đổi mới phương pháp học, cần quan tâm nhiều hơn đến những tác động lên sức khỏe người học trong quá trình học trực tuyến thời gian dài. Nhiều triệu chứng bất thường có thể gặp phải, bạn hãy nhận diện và khắc phục càng sớm càng tốt.
Căng thẳng, mệt mỏi
Học trực tuyến thời gian dài gây nên căng thẳng, mệt mỏi. Thông tin hàng ngày về dịch bệnh khiến chúng ta cảm thấy ngột ngạt, bí bách. Giãn cách xã hội làm gián đoạn chuỗi giao tiếp hàng ngày,… Tất cả tác động âm thầm đến sức khỏe tinh thần của người học, gây nên trạng thái mệt mỏi, uể oải, thiếu động lực.
WHO đưa ra khuyến cáo nên tăng cường đối thoại, giao tiếp bằng bất cứ kênh liên lạc nào để giảm thiểu tối đa trạng thái căng thẳng, thậm trí trầm cảm. Sinh viên nên tích cực giữ liên lạc với giảng viên, thảo luận, đưa ra ý kiến trong các buổi học. Bạn học cũng cần tương tác với nhau, hơn cả khi học trực tiếp.
Một phương pháp khá hiệu quả đó là tiếp xúc nhiều hơn với các loại hình nghệ thuật (âm nhạc, mỹ thuật, dance…) hoặc tranh thủ học thêm một số kỹ năng mới. Một khóa học ngắn về dựng video, kỹ năng tin học cơ bản, chụp hình, ngoại ngữ… đều là lựa chọn tốt cho sức khỏe tinh thần của sinh viên.
Sinh viên cần có kế hoạch học tập cụ thể, chi tiết và nghiêm túc thực hiện. Sự tự giác và kỷ luật cá nhân sẽ giúp các bạn hoàn thành deadline đúng hạn. Việc trì hoãn bài tập, bài kiểm tra, tiểu luận chỉ làm gia tăng áp lực.
Nếu cơ thể đã mệt mỏi thì cần điều chỉnh từ từ, không nên lạm dụng chất kích thích (cà phê, trà đều nên dùng với lượng vừa phải).
Bất thường về mắt
Tiếp xúc ánh sáng từ màn hình laptop, điện thoại, ipad thời gian dài gây nên căng thẳng thần kinh, đau nhức, nóng đầu, tác động tiêu cực đến mắt: mỏi mắt, khô ngứa, thậm chí nhìn mờ, sau một thời gian là chói mắt, thường xuyên muốn dụi mắt. Đây cũng là khoảng thời gian thị lực của bạn có thể xấu đi, gia tăng độ cận, loạn thị, thậm chí viêm bờ mi, nhược thị.
Sinh viên cần chú ý khoảng cách giữa mắt với màn hình laptop, giữ cự ly 50-70cm là phù hợp, nhìn quá gần hay quá xa đều không tốt. Cứ khoảng 30-45 phút, bạn cần có khoảng nghỉ cho mắt. Mắt được nghỉ khi nhắm lại, khi nhìn xa, nhìn vào màu xanh lá và mát xa quanh mắt. Khi đó các cơ vận nhãn, cơ xung quanh hốc mắt sẽ từ từ thả lỏng, hạn chế mỏi mắt.
Bạn cũng nên có một số loại dung dịch làm ẩm, làm sạch và cung cấp dinh dưỡng cho mắt, như nước mắt nhân tạo, dung dịch Sancoba, dễ dàng hơn là Natri clorid 0,9% giá thành phù hợp. Nên nhỏ mắt tối thiểu 2 lần/ngày vào giai đoạn này, nhưng hạn chế các dung dịch tạo cảm giác the mát, nếu có cảm giác xót thì nên dừng lại ngay.
Uống đủ 2 lít nước/ngày kèm theo ăn trái cây, rau củ có màu đỏ, vàng, cam giúp bổ sung vitamin A cho cơ thể. Nếu trong điều kiện không ăn đủ và đa dạng 15-20 thực phẩm/ngày, có thể bạn đã rơi vào tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng, nên uống bổ sung vitamin tổng hợp hàng ngày.
Hình ảnh minh họa: Internet
Đau cổ, vai gáy, lưng
Nhiều bạn có thói quen không dùng bàn học mà nằm hoặc ngồi không đúng. Điều này làm giảm mức độ tập trung, tác hại đến cột sống: đau mỏi cổ, vai, gáy, lưng dưới, sau đùi; đều do phân bố lực lên cột sống không đều. Các cơ bám vào cột sống phải căng liên tục, đặc biệt cơ vùng vai gáy, thắt lưng, gây nên căng cơ. Bạn sẽ thấy khó chịu, rất khó để học thời gian dài, thường xuyên uể oải. Càng khó chịu thì bạn càng muốn nằm nghỉ, ngồi nghỉ và lại tiếp tục vòng tròn bệnh lý.
Nghiêm túc trong quá trình học là điều cần thiết. Khi học, bạn cần tạo thói quen ngồi vào bàn. Bàn học cần điều chỉnh phù hợp với chiều cao, khoảng cách ngồi tới bàn khoảng 30-40cm, ghế có lưng tựa, không quá ngửa. Giữ lưng thẳng, cổ thẳng giúp phân bố lực đều lên cột sống.
Dù ngồi học đúng tư thế nhưng bạn cần quan tâm tới thời gian ngồi học. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng mức độ tập trung nhất của não bộ là 20 phút đầu tiên. Nếu tự học ở nhà, bạn cũng nên bố trí những khoảng nghỉ xen giữa, nâng cao hiệu suất của não bộ, giúp cơ thể nghỉ ngơi.
Tập thể dục là cách bạn yêu thương cơ thể mình. Các động tác dù là đơn giản, thời gian ngắn nhưng cũng góp phần giải phóng các hormone tạo cảm giác thư giãn, hứng khởi hơn.
Cân nặng và thói quen sinh hoạt thay đổi
Mùa dịch kéo đến mang theo nỗi ám ảnh về cân nặng. Vì lo âu, căng thẳng, chúng ta có xu hướng thèm năng lượng; nhưng các món ăn được lựa chọn lại chế biến sẵn, nhiều đường, chất béo, dẫn đến dư thừa năng lượng không cần thiết, tích mỡ, rối loạn nội tiết trong cơ thể.
Không tập thể dục, ngồi nhiều làm cho cơ thể ì ạch. Khẩu vị và độ ngon miệng kém đi. Bữa ăn chính không được chú trọng, bị đảo lộn bữa ăn trong ngày. Sáng dậy trễ, bỏ bữa sáng; tối thức khuya, đói bụng. Ban đêm sau 12h là thời gian quý giá của cơ thể, các cơ quan sẽ đào thải độc tố, thần kinh thư giãn, tái tạo năng lượng. Khi bạn thức trễ, cơ thể sẽ yếu mệt, hệ miễn dịch suy giảm và mệt mỏi vào ngày hôm sau; dẫn đến đau dạ dày, rối loạn nhịp tim, da xấu hơn…
Cần thiết lập một thời khóa biểu cụ thể và nghiêm túc tuân thủ. Các bữa ăn cần đảm bảo đúng giờ, đủ chất dinh dưỡng, ăn đa dạng thực phẩm, không ăn quá no. Giấc ngủ luôn được ưu tiên, để giảm thiểu tối đa căng thẳng thần kinh.
Dịch bệnh còn có thể kéo dài, nhưng không vì thế mà chúng ta biện minh cho lối sống thiếu khoa học, giảm hiệu quả học tập. Sinh viên Văn Lang hãy phát huy tinh thần sáng tạo, đây là khoảng thời gian quý để rèn luyện ý chí. Sức khỏe tốt, cơ thể tràn đầy sức sống sẽ giúp việc học tập đạt kết quả như mong đợi trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Bác sĩ Phan Thành Công
Khoa Y - Trường Đại học Văn Lang
